Μπορεί ο κίνδυνος εμφάνισης φιδιών στο κέντρο της Αθήνας να είναι σχεδόν ανύπαρκτος, αλλά στην περιφέρεια, την εξοχή και τα προάστια η απειλή αυτή προκαλεί μεγάλο φόβο. Και αυτό είναι απόλυτα κατανοητό.
Η άμεση επαφή με φίδια μπορεί να είναι εξαιρετικά τρομακτική και επικίνδυνη, αλλά τι είναι αυτό που προσελκύει τα φίδια σε μια αυλή και πώς μπορούμε να τα κρατήσουμε μακριά με ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο;
Η παρουσία φιδιών σε κατοικημένες περιοχές συνήθως συνδέεται με καταστάσεις όπως η συσσώρευση μπάζων, το ψηλό χορτάρι ή ακόμα και η ύπαρξη τροφής, όπως τρωκτικά και έντομα.
Αυτός είναι ο λόγος που μερικές απλές αλλαγές στις συνήθειες καθαρισμού και οργάνωσης του εξωτερικού σας χώρου μπορεί να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο ανεπιθύμητων επισκέψεων.
Πώς μπορείτε να τα κρατήσετε μακριά
Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να διατηρείτε τον εξωτερικό σας χώρο καθαρό και οργανωμένο. Υλικά όπως φύλλα, κομμάτια ξύλου, σωροί κεραμιδιών και μπάζα δημιουργούν άριστες κρυψώνες για τα φίδια.
Επιπλέον, φροντίστε να κόβετε το γρασίδι και γενικά τα χόρτα, καθώς τα φίδια συχνά κρύβονται εκεί.
Άλλο σημαντικό μέτρο είναι να σφραγίσετε τα κενά στους τοίχους και τις αυλές, καθώς και να αποτρέψετε την παρουσία τροφής, δηλαδή να κρατήσετε μακριά αρουραίους, ποντίκια και έντομα, τα οποία αποτελούν εύκολη λεία για τα φίδια.
Τέλος, είναι αυτονόητο ότι δεν πρέπει να αφήνετε σκουπίδια στην αυλή σας.
Πόσο επικίνδυνα είναι τα φίδια στην Ελλάδα
Τα φίδια στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τον άνθρωπο, αλλά υπάρχουν ορισμένα είδη που μπορεί να προκαλέσουν κινδύνους, κυρίως λόγω του δηλητηρίου τους.
Τα πιο σημαντικά είναι:
-
Οχιά (Vipera ammodytes): Είναι το πιο γνωστό και επικίνδυνο φίδι στην Ελλάδα, αλλά οι επιθέσεις της είναι σπάνιες. Το δηλητήριό της μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις, όπως πρήξιμο, πόνο, και σε ακραίες περιπτώσεις, θάνατο αν δεν παρασχεθεί άμεση ιατρική βοήθεια. Παρόλα αυτά, οι οχιές γενικά αποφεύγουν την επαφή με ανθρώπους.
-
Λαφιάτης (Malpolon monspessulanus): Είναι το δεύτερο πιο επικίνδυνο φίδι στην Ελλάδα. Παρότι το δηλητήριό του δεν είναι τόσο ισχυρό όσο της οχιάς, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις ή να μολύνει την πληγή λόγω του θραύσματος των δοντιών του.
-
Σαπίτης (Hierophis viridiflavus): Αν και δεν είναι δηλητηριώδης, το φίδι αυτό είναι αρκετά μεγάλο και μπορεί να τρομάξει τους ανθρώπους, αλλά δεν αποτελεί σοβαρή απειλή.
Δάγκωμα από φίδι
Υπάρχουν 2.200 είδη δηλητηριωδών φιδιών σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο 7. Από τα 7 αυτά φίδια μόνο τα 5 έχουν επικίνδυνο δάγκωμα για τον άνθρωπο, ενώ τα άλλα δύο (σαπίτης, αγιόφιδο), παρόλο που έχουν δηλητήριο, είναι ουσιαστικά ακίνδυνα. Τα 5 επικίνδυνα είναι είδη οχιάς, ενώ τα άλλα δύο ανήκουν σε άλλες οικογένειες.
Το χειμώνα, τόσο τα επικίνδυνα, όσο και τα ακίνδυνα φίδια πέφτουν σε χειμερία νάρκη. Ωστόσο, κάποια στιγμή, που διαφέρει από είδος σε είδος αλλά και από φίδι σε φίδι του ιδίου είδους, τα φίδια ξυπνάνε. Για τις οχιές αυτό συμβαίνει το Μάρτιο.
Από τότε και μέχρι και τον Ιούνιο όσοι για οποιοδήποτε λόγο κινούνται σε ύπαιθρο ή υπαίθριους χώρους, έχουν μια μικρή πιθανότητα να δουν μια οχιά, με πιο πιθανό απλώς να την ακούσουν καθώς τόσο αυτή όσο και τα υπόλοιπα φίδια, αντιλαμβάνονται τον άνθρωπο πριν αυτός τα αντιληφθεί και ενστικτωδώς τον αποφεύγουν.
Όσο μικρή και αν είναι η πιθανότητα για ένα τέτοιο συναπάντημα, υπάρχει και αυτό σημαίνει μια ακόμα μικρότερη αλλά επίσης υπαρκτή πιθανότητα δαγκώματος. Πιθανότητα που ισχύει όχι μόνο για μας τους ίδιους αλλά και κάποιο άτομο από τη συντροφιά μας ή κάποιο ζώο συντροφιάς. Τι γίνεται τότε;
Τι να κάνετε σε περίπτωση δαγκώματος
Κρατήστε την ψυχραιμία σας. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει η γνώση ότι: οι οχιές στην Ελλάδα δεν διαθέτουν τόσο ισχυρό δηλητήριο που να μπορεί να σκοτώσει έναν άνθρωπο σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και ότι το δηλητήριό τους έχει κυτταρολυτική και όχι νευροτοξική δράση όπως π.χ. το δηλητήριο της κόμπρας. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει χρόνος για μεταφορά σε νοσοκομείο (χρειάζονται κάποια 24ωρα χωρίς νοσηλεία για να χάσει κάποιος τη ζωή του μετά από δάγκωμα οχιάς στην Ελλάδα).
Επιπλέον, ο πανικός αυξάνει την πιθανότητα μιας λάθος αντίδρασης που θα επιβαρύνει την κατάσταση αλλά και τον καρδιακό ρυθμό, κάτι που με τη σειρά του επιταχύνει την κυκλοφορία του δηλητηρίου, αυξάνει το ρυθμό του μεταβολισμού και την εξέλιξη των συμπτωμάτων.
- Ελέγξτε το δάγκωμα: το δάγκωμα της οχιάς αφήνει διπλή πληγή με δύο «παράλληλα» χαρακτηριστικά σημάδια. Ωστόσο, αυτό αφορά περισσότερο τους ειδικούς στο θέμα επιστήμονες και τους καλώς γνωρίζοντες, οπότε ακόμα και αν δεν δείτε τα σημάδια μη ρισκάρετε, ακολουθήστε τη διαδικασία βήμα-βήμα.
- Αφαιρέστε οποιοδήποτε αντικείμενο ή ρούχο θα μπορούσε να είναι σε επαφή με την περιοχή του δαγκώματος όσο αυτή πρήζεται (θα πρηστεί σε κάθε περίπτωση).
- Κρατήστε το δαγκωμένο μέλος όσο το δυνατόν πιο ακίνητο και πιο χαμηλά από το ύψος της καρδιάς. Μην αρχίσετε να τρέχετε σε αναζήτηση βοήθειας. Καλέστε βοήθεια και περιμένετε να έρθει ή ακολουθήστε τις οδηγίες που θα σας δοθούν.
- Μην πειράζετε το σημείο του δαγκώματος, μην κόβετε ή σκίζετε το δέρμα γύρω από αυτό και μην επιχειρήσετε σε καμία περίπτωση να ρουφήξετε το δηλητήριο.
- Μην πιέζετε την περιοχή του δαγκώματος, μη βάζετε πάγο στο δάγκωμα, μη δένετε το δαγκωμένο μέλος, μην παίρνετε (και μη δίνετε) παυσίπονα −τη εξαιρέσει της παρακεταμόλης−, μη χρησιμοποιείτε αλκοόλ.
- Απευθυνθείτε σε νοσοκομειακή δομή, έχοντας τηρήσει όλα τα παραπάνω. Έχετε δε υπόψη ότι οι οδηγίες αυτές είναι οι ίδιες και για την περίπτωση που θύμα του δαγκώματος είναι το κατοικίδιό σας: θα πρέπει να προσπαθήσετε να τις ακολουθήσετε και να το μεταφέρετε σε κτηνίατρο.
Τα φίδια είναι δραστήρια καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Ωστόσο, οι οχιές δεν «συμπαθούν» τις υψηλές θερμοκρασίες (παρόλο που την άνοιξη μπορεί να τις δούμε να «λιάζονται»), οπότε τους καλοκαιρινούς μήνες δραστηριοποιούνται τη νύχτα. Σε περίπτωση συναπαντήματος με άνθρωπο οι οχιές, που είναι «αργοκίνητα» φίδια, μένουν ακίνητες προκειμένου να μη γίνουν αντιληπτές.
Αν νιώσουν πως έγιναν αντιληπτές πρώτα θα προσπαθήσουν να απομακρυνθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε περίπτωση που νιώσουν απειλητική παρουσία τόσο κοντά τους ώστε να μην μπορούν να φύγουν συρίζουν (παράγουν χαρακτηριστικό ήχο) δυνατά, κουλουριάζονται σε θέση άμυνας και ετοιμάζονται να δαγκώσουν.
Πριν το καλοκαίρι όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά: συγκεκριμένα την άνοιξη οι οχιές δεν υποχωρούν/φεύγουν εύκολα, επιτίθενται πιο εύκολα αν ενοχληθούν/φοβηθούν και το δηλητήριό τους είναι πιο τοξικό από ό,τι άλλες εποχές του χρόνου.
Διαβάστε επίσης:
Μενδώνη: Πανεπιστημιακός σχολιάζει το σόου στην Αργολίδα – «Αυτή είναι η μισή ιστορία»
Το ΚΚΕ εκθρόνισε την Παγώνη: Ανατροπή μετά από 25 χρόνια στις εκλογές της ΕΙΝΑΠ