Η Κέρκυρα είναι γνωστή σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο για τη μοναδική της πασχαλινή παράδοση. Με τις φιλαρμονικές να γεμίζουν τους δρόμους, τους «μπότηδες» που σπάνε στην Πρώτη Ανάσταση, και τις βαθιά ριζωμένες θρησκευτικές τελετουργίες, το Πάσχα στο νησί αποτελεί μοναδική εμπειρία.
Μέσα σε αυτό το πλούσιο πασχαλινό σκηνικό, ξεχωρίζει και μία λιγότερο γνωστή, αλλά εξίσου σημαντική τοπική γαστρονομική παράδοση: η κερκυραϊκή φογάτσα.
Η φογατσα είναι, με έναν τρόπο, το «τσουρέκι» της Κέρκυρας. Αν και δεν πρόκειται για το γνωστό αφράτο τσουρέκι με μαχλέπι και μαστίχα που συναντάμε στην υπόλοιπη Ελλάδα, η φογατσα έχει τη δική της ιστορία, γεύση και σημασία για τους Κερκυραίους.
Παραδοσιακά φτιάχνεται τη Μεγάλη Πέμπτη ή τη Μεγάλη Παρασκευή και συνοδεύει τις γιορτινές μέρες του Πάσχα στο νησί.
Σε αντίθεση με το τσουρέκι, που είναι πλούσιο σε υλικά και αρώματα, η φογατσα είναι πιο λιτή, πιο απλή και θυμίζει γλυκό ψωμί. Έχει μια διακριτική γλύκα, και φέρει μέσα της τη νοσταλγία των παλιών εποχών και την ταπεινότητα της παραδοσιακής νησιώτικης κουζίνας.
Η συνταγή της φογάτσας– όπως την έκαναν παλιά
Υλικά (για 1 μεγάλη ή 2 μικρές φογάτσες):
-
1 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
-
1 φακελάκι ξηρή μαγιά (ή 40 γρ. φρέσκια)
-
1 φλιτζάνι ζάχαρη
-
1 φλιτζάνι χλιαρό γάλα (ή νερό για νηστεία)
-
1 φλιτζάνι χλιαρό νερό
-
1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο
-
Ξύσμα από 1 λεμόνι
-
1/2 κουταλάκι αλάτι
-
(Προαιρετικά: σταφίδες, βανίλια ή λίγο γλυκάνισο)
Η φογάτσα δεν χρειάζεται πολλά υλικά, ούτε φανταχτερά αρώματα. Το μυστικό της κρύβεται στη σωστή ζύμωση, στη φροντίδα του χεριού και στην υπομονή. Είναι από εκείνες τις συνταγές που δεν βασίζονται σε ακριβή μέτρα, αλλά στη γνώση και το ένστικτο της νοικοκυράς. Ωστόσο, για να πετύχει με σιγουριά, ακολουθεί η διαδικασία όπως μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Ξεκινάμε διαλύοντας τη μαγιά σε λίγο από το χλιαρό νερό μαζί με μια κουταλιά ζάχαρη και την αφήνουμε για λίγα λεπτά να ενεργοποιηθεί. Σε μια μεγάλη λεκάνη ρίχνουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη, το ξύσμα λεμονιού και το αλάτι, και ανακατεύουμε. Ανοίγουμε μια γούβα στο κέντρο και ρίχνουμε μέσα τη μαγιά, το γάλα και το υπόλοιπο νερό. Τέλος, προσθέτουμε το ελαιόλαδο και ξεκινάμε το ζύμωμα.
Ζυμώνουμε με το χέρι καλά, μέχρι η ζύμη να γίνει μαλακή και ελαστική, χωρίς να κολλάει. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγες σταγόνες λάδι, αλλά αποφεύγουμε το επιπλέον αλεύρι. Σκεπάζουμε τη ζύμη με μια καθαρή πετσέτα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος να φουσκώσει, περίπου για μία ώρα. Παλιά, έβαζαν τη λεκάνη δίπλα στο μαγκάλι και τη σκέπαζαν με μάλλινη κουβέρτα – έτσι “ζωντάνευε” το ζυμάρι.
Όταν φουσκώσει καλά, τη ζυμώνουμε ελαφρώς ξανά και τη χωρίζουμε σε δύο κομμάτια ή την απλώνουμε ως μία μεγάλη πίτα σε λαδωμένο ταψί. Αν θέλουμε, μπορούμε να προσθέσουμε και λίγες σταφίδες μέσα στη ζύμη για περισσότερη γλύκα. Αφήνουμε τη φογάτσα να ξαναφουσκώσει για περίπου 30 λεπτά στο ταψί, και προαιρετικά χαράζουμε έναν σταυρό με μαχαίρι ή κάνουμε σχέδια με πιρούνι.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς, για περίπου 40 με 45 λεπτά, μέχρι να ροδίσει όμορφα και να μοσχοβολήσει ο τόπος. Η κρούστα της πρέπει να γίνει ελαφρώς τραγανή και το εσωτερικό της μαλακό και ψωμένιο.
Η φογάτσατρώγεται σκέτη, ή με λίγο μέλι, μαρμελάδα ή τυρί. Είναι γλυκιά, αλλά όχι υπερβολικά. Δεν είναι το τσουρέκι που θα κλέψει την παράσταση, αλλά είναι το ψωμί που φέρνει αναμνήσεις, γεμίζει το σπίτι με μυρωδιές και την καρδιά με παράδοση.
Διαβάστε επίσης:
Αλλάζει ο καιρός: Η τελική πρόγνωση για το Πάσχα – Πώς θα ψήσουμε οβελία
Κυρανάκης: Προσπαθεί να φορτώσει στον Λακαφώση το κυβερνητικό μπάχαλο για τα Τέμπη
Σάμος: Αναβρασμός κατοίκων έξω από το Αστυνομικό Τμήμα – Τι έχει συμβεί