Τη σύνδεση μεταξύ ποδοσφαίρου, ταυτότητας και γεωπολιτικής, χρησιμοποιώντας την Παρί Σεν Ζερμέν (PSG) ως παράδειγμα εξετάζει ο δημοσιογράφος Παντελίδης σε άρθρο με τίτλο «Ποδόσφαιρο-Κβάντα και Γεωπολιτική! Από την Ταυτότητα στην Paris Saint-Germain» στις Anixneuseis.gr.
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι απλώς ένα άθλημα, αλλά συνδέεται βαθιά με την πολιτική, την ιδεολογία και την αίσθηση ταυτότητας των ανθρώπων. Γίνεται παραλληλισμός μεταξύ της υπέρθεσης στην κβαντική φυσική—όπου ένα σωματίδιο μπορεί να βρίσκεται σε πολλαπλές καταστάσεις ταυτόχρονα—και της ανθρώπινης ταυτότητας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πολλαπλές πτυχές, όπως εθνική, πολιτισμική και αθλητική.
Όσον αφορά τη γεωπολιτική υποστηρίζει ότι η Παρί με την ιδιοκτησία της από το Κατάρ, αποτελεί παράδειγμα του πώς το ποδόσφαιρο χρησιμοποιείται ως εργαλείο ήπιας ισχύος για την προώθηση γεωπολιτικών συμφερόντων. Ο συγγραφέας αναφέρει ότι η υποστήριξή του σε ποδοσφαιρικές ομάδες βασίζεται σε ιστορικά, πολιτικά και γεωπολιτικά κριτήρια, και όχι μόνο σε αθλητικά. Συνολικά, το άρθρο προσφέρει μια πολυδιάστατη προσέγγιση στο ποδόσφαιρο, αναδεικνύοντας τη βαθιά του σύνδεση με την ανθρώπινη ταυτότητα και τις διεθνείς σχέσεις.
Διαβάστε το άρθρο:
Αν και δεν είμαι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος, παρακολουθώ τους αγώνες που πιστεύω πως θα μου αρέσουν. Παρακολουθώ αυτές που λέγονται καλές αγγλικές ομάδες, την Ρεάλ, την Μπαρτσελόνα, την Νάπολι λόγω αρχαίου ελληνισμού και των καταλοίπων του, ενδιαφέρομαι για την Hellas Verona, λόγω ονόματος, και για την Πάρμα επειδή έζησα στην πόλη αυτή 2 χρόνια τον καιρό της δικτατορίας. Τότε ήταν μια ομάδα της τέταρτης κατηγορίας.
Έβαλα, τελευταία, στη λίστα και την Παρί Σεν Ζερμέν. Για να πω την αμαρτία μου έχω μια διαστροφή. Δεν μπορώ να μείνω ουδέτερος σε έναν αγώνα και το κριτήριο υποστήριξης μιας ομάδας, είναι ιστορικό, πολιτικό ή γεωπολιτικό. Μου δίνεται, έτσι η ευκαιρία να ενδιατρίψω στην ιστορία των χωρών των ομάδων και τις σχέσεις της μαζί μας, τις διεθνείς και γεωπολιτικές σχέσεις. Κάθε φορά που έχω να κάνω με έναν αγώνα μεταξύ των χωρών Αγγλίας-Γαλλίας και Ιταλίας το υπόβαθρο της υποστήριξης ανάγεται στο 1922.
Έχει σχέση η πολιτική ή η γεωπολιτική με το ποδόσφαιρο;
Για μένα έχει. Όχι, μόνο, με την γεωπολιτική αλλά και με την ταυτότητα. Η αίσθηση ταυτότητας είναι πολύ ισχυρή στον άνθρωπο. (Ίσως και στα άλλα ζώα αλλά δεν είμαι σε θέση να το στοιχειοθετήσω). Του δίνει υπερηφάνεια, όπως λέει και ο Φουκουγιάμα.
Δεν είμαι εξειδικευμένος σε κανένα επιστημονικό είδος αλλά διαβάζω σχετικά με τις εξελίξεις στις λεγόμενες θετικές επιστήμες. Από όσα έχω καταλάβει ως σήμερα, οι διεργασίες στην εξέλιξη του ανθρώπου συντελούνται σε ατομικό επίπεδο. Η βιολογία τις αντιμετωπίζει από το κύτταρο και πάνω αρκετά μετά από το υποατομικό επίπεδο που συντελούνται. Το τι γίνεται στο υποατομικό αυτό επίπεδο ίσως αρχίσουμε να το ανακαλύπτουμε όταν με το καλό κατασκευασθούν οι κβαντικοί υπολογιστές. Η σχέση σε ταχύτητα και ανάλυση της πολυπλοκότητας μεταξύ κβαντικού υπολογιστή και σημερινού ψηφιακού είναι ίδια με τον μεγαλύτερο σημερινό ψηφιακό με την προ υπολογιστών εποχή.
Στο προφανές ερώτημα γιατί η επιστήμη σήμερα δεν είναι σε θέση να παράγει κβαντικούς υπολογιστές η απάντηση είναι διότι δεν μπορεί να διασφαλίσει αυτό που αποκαλείται συνοχή.
Δηλαδή τα άτομα να διατάσσονται με τέτοια εξαιρετική ακρίβεια ώστε πάντοτε να δονούνται σε συμφωνία μεταξύ τους.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή. Και αυτή η συνοχή επιτυγχάνεται στους -273 βαθμούς Κελσίου. Στο λεγόμενο Απόλυτο Μηδέν. Για να επιτευχθεί αυτή η θερμοκρασία απαιτείται τεράστια κατανάλωση ενέργειας που καθιστά το εγχείρημα όχι, μόνο, ασύμφορα ενεργοβόρο αλλά και πανάκριβο. Υπάρχουν εταιρείες που έχουν με τις προϋποθέσεις αυτές κβαντικούς υπολογιστές. Αλλά για δική τους πειραματική χρήση.
Άρα, τι γίνεται; Δεν θα επιτευχθεί η κατασκευή κβαντικών υπολογιστών;
Υπάρχει αισιοδοξία στην εξής λογική. Η φύση επιτυγχάνει αυτήν την συνοχή για τη οποία μιλήσαμε παραπάνω σε θερμοκρασίες δωματίου. Και η επιστήμη ψάχνει να βρει πως η φύση το κατορθώνει αυτό. Το φαινόμενο της φωτοσύνθεσης είναι μια τέτοια διαδικασία. Γνωρίζατε πως δεν είναι γνωστό πως επιτυγχάνεται;
Μια άλλη έννοια της κβαντικής φυσικής που μας ενδιαφέρει στην παρούσα ανάλυση είναι το φαινόμενο της υπέρθεσης.
Υπέρθεση είναι η ικανότητα των σωματιδίων να βρίσκονται σε δύο κβαντικές καταστάσεις την ίδια στιγμή. Ένα ηλεκτρόνιο μπορεί να βρίσκεται την ίδια στιγμή σε δύο διαφορετικά άτομα.
Οι πολλές διαφορετικές ταυτότητές μας μας κάνουν να είμαστε ταυτόχρονα ΠΑΟΚ, Πάρμα, Πόντιοι, Έλληνες Θεσσαλονικείς. Έχουμε, λοιπόν, μια υπέρθεση ταυτοτήτων των οποίων οι διεργασίες συντελούνται σε υποατομικό επίπεδο. Το πως θα το δούμε όταν οι κβαντικοί υπολογιστές γίνουν αντικείμενο καθημερινής χρήσης.
Με βάση αυτά, λοιπόν, στον τελικό του τσάμπιονς λινκ υποστήριξα την Ίντερ λόγω βιωματικού παρελθόντος αλλά η ποδοσφαιρική απόδοση ήταν καταλυτικά υπέρ της Παρί Σεν Ζερμέν. Ομάδες διαφορετικής κατηγορίας.
Οι ποδοσφαιριστές της Παρί είχαν εξαιρετική τεχνική σε ατομικό επίπεδο αλλά το συνδύαζαν με μια εκπληκτική ομαδικότητα. Από τα πρώτα λεπτά του αγώνα αντιλαμβανόσουν που θα γείρει το παιχνίδι.
Η καθαρά ποδοσφαιρική ανάλυση του αγώνα με βρίσκει παγερά αδιάφορο. Υπάρχει, όμως, η γεωπολιτική και η κοινωνική. Μια τέτοια προσέγγιση επιχείρησε πριν την διεξαγωγή του και η Le Monde. Την διέτρεξα και θα μπορούσα να σας επισημάνω τα εξής:
PSG: Από την εποχή των αστέρων στην εποχή της ομάδας – και του Κατάρ
Το καλοκαίρι του 2023, η Paris Saint-Germain βρέθηκε σε καμπή: ένας νέος προπονητής, ο Ισπανός Λουίς Ενρίκε, και η προαναγγελθείσα φυγή του Κιλιάν Εμπαπέ προς τη Ρεάλ Μαδρίτης, σηματοδότησαν όχι απλώς μια αλλαγή προσώπων, αλλά μια βαθύτερη στρατηγική μετατόπιση. Η PSG, μέχρι τότε ο ορισμός της «ομάδας των σταρ», αποφάσισε να γίνει ομάδα με ταυτότητα.
Το όραμα του Λουίς Ενρίκε ήταν από την αρχή αιρετικό: όταν τον Φεβρουάριο του 2024 δήλωσε πως η PSG θα είναι καλύτερη χωρίς τον Εμπαπέ, τον κορυφαίο σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου, δέχθηκε ειρωνεία και δυσπιστία. Δεκαπέντε μήνες μετά, η ομάδα κέρδισε το Champions League.
Χωρίς τον Εμπαπέ, χωρίς τον Νεϊμάρ, χωρίς τον Μέσι, η PSG βρέθηκε «γυμνή» από υπερσταρ. Το πρώτο φθινόπωρο ήταν δύσκολο· οι ήττες στην Ευρώπη, ιδιαίτερα εκείνη με την Μπάγερν (1-0), έθεσαν την ομάδα στα όρια του αποκλεισμού. Όμως ο Ενρίκε αρνήθηκε να υποκύψει στον πειρασμό των εύκολων λύσεων.
Επένδυσε στη συνοχή, στις τακτικές αρχές και στην ταπεινότητα. Έδωσε χώρο σε νέους παίκτες, δημιούργησε ένα pressing game με ευφυΐα, και έδωσε στην ομάδα ταυτότητα: μια PSG χωρίς θόρυβο αλλά με βάθος. Η πορεία προς τον τελικό χτίστηκε όχι πάνω σε μεγάλα ονόματα αλλά σε πειθαρχημένη συνεργασία, κάτι που εντυπωσίασε ακόμη και τους επικριτές της. Προσέξτε και υπογραμμίστε την ταυτότητα. Ταυτότητα, όχι χυλός. Η ταυτότητα δεν είναι το άθροισμα ατομικών επιδόσεων. Είναι εκθετική υπέρβασή τους.
Το Κατάρ αλλάζει πρόσωπο
Αλλά η αλλαγή αυτή δεν είναι μόνο ποδοσφαιρική. Η PSG αποτελεί από το 2011, όταν εξαγοράστηκε από την Qatar Sports Investments, την κορωνίδα του καταριανού soft power. Για πάνω από μια δεκαετία, η στρατηγική ήταν σαφής: δημιουργία υπερ-προβολής μέσω μεγάλων μεταγραφών (Μπέκαμ, Ζλάταν, Καβάνι, Νεϊμάρ, Μέσι, Εμπαπέ), εντυπωσιακά έσοδα, εμπορική διάχυση, branding.
Η αποχώρηση των τελευταίων σταρ δεν σημαίνει ότι το Κατάρ αποσύρεται. Το αντίθετο: η μετεξέλιξη της PSG σε “ευρωπαϊκή υπερομάδα χωρίς υπερεκτεθειμένα πρόσωπα” είναι το επόμενο βήμα. Σε έναν κόσμο όπου ο έλεγχος της εικόνας μετρά περισσότερο από την εικόνα την ίδια, η Παρί γίνεται η βιτρίνα ενός Κατάρ που παρουσιάζεται ως σοβαρός, μακρόπνοος επενδυτής — όχι ως επιδειξίας πετροδολαρίων.
Ενός Κατάρ που η συνεργασία του με τον συνήθη ταραξία της περιοχής, την Τουρκία, είναι ανησυχητική.
Επιπλέον, καθώς το Κατάρ επιχειρεί να εδραιωθεί ως περιφερειακή υπερδύναμη στον Κόλπο και ως αξιόπιστος συνομιλητής Δύσης–Ανατολής, η PSG λειτουργεί σαν πολιτιστικό εργαλείο “οικουμενικής απήχησης” — που συνδέει, ενώνει και ενισχύει την εικόνα ενός κράτους-μεσολαβητή, από τη Γάζα μέχρι την Ευρώπη.
Η παρουσία της PSG στον τελικό του Champions League δεν είναι απλώς μια αθλητική επιτυχία. Είναι μια γεωπολιτική δήλωση ισχύος. Οι τελικοί αυτοί παρακολουθούνται από εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές· αποτελούν χρυσή ευκαιρία για nation branding. Το Κατάρ δεν προβάλλει μόνο τον εαυτό του — επιβάλλει το δικό του αφήγημα περί σύγχρονης δυναμικής μοναρχίας, μεταξύ παράδοσης και καινοτομίας.
Η νέα PSG, λοιπόν, δεν είναι πια σύλλογος-τσιρκολάνος· είναι ένα έργο ισχύος που λειτουργεί μέσα κι έξω από τα γήπεδα.
Υπάρχει και κάτι άλλο στο οποίο ενσκήπτω με απόλυτο σεβασμό και προσοχή. Οι επίμονες αναφορές στον προπονητή της Παρί και το προσωπικό του δράμα απο την απώλεια της κόρης του.
Το ποδόσφαιρο, λοιπόν, δεν είναι ένα αθλητικό γεγονός όπως θέλουν να το παρουσιάσουν κάποιοι. Είναι αθλητισμός, είναι ιδεολογία, είναι πολιτική και είναι γεωπολιτική.
Το Κατάρ απέκτησε άλλο ένα ισχυρό όπο ήπιας ισχύος.
Και η Γαλλία αφού τύποις η ομάδα είναι γαλλική.
Ας τα βλέπουν αυτά οι δικοί μας που διατηρούν τις ποδοσφαιρικές συνθήκες στην εποχή του κοτζαμπασιμσού.
English (US) ·