3 months ago
Η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, η οποία καλύπτει τις εξελίξεις στο Κυπριακό από τις 13 Ιουνίου έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024, αναφέρεται στην πρόοδο και τα θετικά βήματα που έγιναν, παρά τις διαφορές και τις δυσκολίες που παραμένουν.
Ο Γκουτέρες αναφέρθηκε στη συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων στις 15 Οκτωβρίου 2024, στη Νέα Υόρκη, η οποία αποτέλεσε σημαντικό σημείο καμπής.
«Χαιρετίζω τη δέσμευση που ανέλαβαν οι δύο Κύπριοι ηγέτες στις 15 Οκτωβρίου να διερευνήσουν τη δυνατότητα ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης, η οποία οδήγησε τις δύο πλευρές να συζητήσουν το συγκεκριμένο θέμα υπό την αιγίδα του Ειδικού μου Αντιπροσώπου. Το 2024 σηματοδότησε αρκετές ατυχείς επετείους στο νησί, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναφοράς. Λυπάμαι που, κατά την υπενθύμιση της τραγικής ιστορίας του νησιού, τα διχαστικά αφηγήματα στο νησί ήταν πιο δυνατά από τις φωνές ειρήνης», αναφέρει ο Γεν. Γραμματέας.
Ο Γενικός Γραμματέας καλεί και τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις παραβιάσεις, ζητεί να απομακρυνθούν τα μη εξουσιοδοτημένα συστήματα παρακολούθησης, χαιρετίζει την ένταξη των αιτούντων άσυλο στις διαδικασίες υποδοχής και εκφράζει τη λύπη του για «τις συνεχιζόμενες επαναπροωθήσεις».
Στην έκθεση αναφέρεται ότι «οι στρατιωτικές παραβιάσεις και από τις δύο πλευρές συνεχίστηκαν, με την εγκατάσταση μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης στη νεκρή ζώνη και με τακτικές παρεμβάσεις από τις αστυνομικές αρχές». Ο Γενικός Γραμματέας αναφέρει ότι «παρά τις προκλήσεις αυτές, διοργάνωσε άτυπη συνάντηση τον Οκτώβριο του 2024, ενθαρρύνοντας τους ηγέτες των δύο πλευρών να συζητήσουν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης».
Επιπλέον, 142 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων 35 παιδιών, παρέμειναν αποκλεισμένοι στη νεκρή ζώνη λόγω «επαναπροωθήσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία», με αποτέλεσμα την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας σε συντονισμό με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Μέχρι τον Νοέμβριο, όλοι οι αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν σε κέντρα υποδοχής.
Σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές παραβιάσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης καταγράφηκαν 227 παραβιάσεις (118 από τις τουρκικές δυνάμεις και 109 από την Εθνική Φρουρά), με έμφαση σε μη εξουσιοδοτημένα στρατιωτικά συστήματα.
Παράλληλα, καλεί τις δύο πλευρές να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ τους, προκειμένου να επιτευχθεί μια διαρκής λύση.
Ειδικότερα, στο ζήτημα των Βαρωσίων, η θέση των Ηνωμένων Εθνών παραμένει αμετάβλητη και εξέφρασε την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου στην αναστροφή των εξελίξεων στην περίκλειστη περιοχή. «Εχω επανειλημμένα τονίσει τη σημασία της αποχής των μερών από μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο την επιστροφή στις συνομιλίες, καλώντας παράλληλα όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διάλογο για την επίλυση των διαφορών τους» αναφέρει.
Για τους αγνοούμενους, η έκθεση αναφέρει πως η Επιτροπή για τους Αγνοούμενους εκταφίασε τα λείψανα τεσσάρων ατόμων κατά την περίοδο αναφοράς και επτά ομάδες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων επιστημόνων πραγματοποίησαν ανασκαφές σε όλο το νησί κατά την περίοδο αναφοράς. Από το 2006, έχουν ανακτηθεί 1.689 λείψανα, εκ των οποίων 1.051 έχουν ταυτοποιηθεί και παραδοθεί στις οικογένειες.
Ο Γκουτέρες επανέλαβε την ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης με τα Ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992), ενώ τόνισε τη σημασία της συνέχισης της στήριξης των εγγυητριών δυνάμεων – Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου – για την ενίσχυση της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Η έκθεση αναγνωρίζει τις προσπάθειες των τεχνικών επιτροπών, οι οποίες, αν και λειτουργικές, αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης. Ωστόσο, η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρείται κρίσιμη για την πρόοδο αυτών των επιτροπών.
Με βάση τις συνεχιζόμενες επαφές και τις συναντήσεις του Αναπληρωτή Ειδικού Σύμβουλου του ΟΗΕ, Κόλιν Στιούαρτ, και των διαπραγματευτών των δύο πλευρών, διαφαίνεται ότι η κοινωνία των πολιτών και τα πολιτικά κόμματα συνεχίζουν να προάγουν τη συνεργασία, ενώ εκφράζεται η ελπίδα για την επίτευξη μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης.
Η Τεχνική Επιτροπή για τα Σημεία Διέλευσης ολοκλήρωσε τις συζητήσεις για την επέκταση του σημείου Αγίου Δομετίου και τα έργα αναμένονται να ξεκινήσουν το 2025.
Εν τω μεταξύ, η συνεργασία μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων συνεχίζεται μέσω της Θρησκευτικής Πρωτοβουλίας για την Ειρήνη στην Κύπρο, που προάγει την αλληλεγγύη και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Ειδικότερα για το θέμα των θρησκευτικών ελευθεριών αναφέρεται πως η ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ διευκόλυνε την ανθρωπιστική βοήθεια για 275 Ελληνοκύπριους και 47 Μαρωνίτες που ζουν στα βόρεια και εξασφάλισε την ομαλή διεξαγωγή θρησκευτικών τελετών.
Η έκθεση καταλήγει με την επισήμανση ότι, παρά τα εμπόδια, η πρόοδος και η συνεργασία συνεχίζουν να παρέχουν ελπίδες για μια ειρηνική και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό.
English (US) ·